Przyczyny rwy ramiennej

Radikulopatia (z łacińskiego radix czyli korzeń i –pathia czyli zaburzenie) to zespół dolegliwości wynikających z ucisku na korzenie nerwowe. Najczęstszą przyczyną jest choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, będąca częścią naturalnego procesu starzenia. Ponieważ delikatne korzenie nerwowe przebiegające w bezpośrednim sąsiedztwie krążków międzykręgowych wydostają się z kręgosłupa poprzez wąskie otwory międzykręgowe, nawet najmniejsza deformacja tych struktur może dawać nasilone dolegliwości.

Choroba zwyrodnieniowa

Wraz z wiekiem krążki międzykręgowe (dyski) ulegają procesowi zwyrodnienia polegającego głównie na zmniejszeniu zawartości wody, na skutek czego stają się mniej elastyczne i bardziej podatne na uszkodzenia. Najczęściej na skutek kumulacji wielu mikrourazów (choć czasem wystarczy jeden, znaczny incydent urazowy) zmienia się ich kształt – zaczynają się obniżać, doprowadzając do zmiany biomechaniki całego kręgosłupa. Stawy międzykręgowe, struktury położone z tyłu, w reakcji na coraz większe obciążenia wynikające z niedostatecznej absorpcji sił działających na kręgosłup przez dyski zaczynają przerastać. Następstwem ich drażnienia jest wydzielanie substancji czynnych powodujących miejscowy stan zapalny, który nie tylko drażni korzenie nerwowe ale również przyspiesza degenerację więzadeł oraz stawów – powstaje błędne koło chorobowe. Ponadto na krawędzi trzonów wytwarzają się patologiczne wyrostki kostne – osteofity, które mechanicznie uciskają elementy nerwowe.

Wypuklina

Wewnętrzna część krążka międzykręgowego nazywana jest jądrem miażdżystym. Jego struktura u zdrowych osób ma konsystencję żelu, jego główne zadanie to absorpcja sił ściskających działających na kręgosłup. Z kolei zewnętrzna część zbudowana z mocnych włókien kolagenowych, nazywana pierścieniem włóknistym, ma za zadanie utrzymywanie jądra miażdżystego w miejscu. Gdy działająca siła ściskająca, najczęściej powstająca w wyniku wielokrotnie powtarzanych ruchów zginania, obracania głowy, czy dźwigania ciężkich przedmiotów przekroczy wartość krytyczną dochodzi do pęknięcia pierścienia włóknistego. Następstwem tego może być przesunięcie jądra miażdżystego, zwane wypukliną. Wypuklina w zależności od lokalizacji i nasilenia może nie powodować żadnych dolegliwości, być przyczyną bólu bądź nawet mieć katastrofalne następstwa, na przykład porażenie kończyn po skoku na główkę do płytkiej wody. Jeśli jądra miażdżyste uciska na korzeń nerwowy w pierwszej fazie pojawia się ból promieniujący do kończyny. Długotrwały ucisk może trwale uszkodzić włókna nerwowe i doprowadzić do osłabienia siły mięśni kończyn.

Spondyloza

Spondyloza to pojemny termin określający całość procesów degeneracyjnych w zakresie kręgosłupa, wynikający z długotrwałego stanu zapalnego. Poza wypukliną jądra miażdżystego dolegliwości powodują w różnym stopniu również osteofity (przerośnięta kość), pogrubiałe więzadła – zwłaszcza więzadło żółte – a także niestabilność kręgosłupa powodująca ucisk korzeni w skrajnym, niefizjologicznym położeniu kręgów względem siebie.

Inne przyczyny

Rzadziej przyczyną rwy ramiennej mogą być choroby ogólne, jak nowotwory, choroby zapalne (reumatoidalne) czy urazy. W tym wypadku rozpoznanie ułatwia dokładny wywiad chorobowy w celu wczesnej identyfikacji tzw. objawów alarmowych (zobacz: Objawy alarmowe). Po wykluczeniu tych dolegliwości i przy braku zaburzeń neurologicznych ostra rwa ramienna, czyli trwająca kilka dni do 3-4 tygodni charakteryzuje się dobrym rokowaniem i zazwyczaj ustępuje samoistnie z tendencją do okresowych nawrotów.